رابطه جهانی شدن با توسعه گردشگری ایران

جهانی شدن پدیده ای است که امروزه توجه محافل علمی را بیش از پیش به خود جلب کرده است. اگرچه این پدیده در گذشته نیز وجود داشته، اما در عصر حاضر عمدتا بدلیل تکنولوژی های نوین ارتباطی رنگ و بویی تازه به خود گرفته است. بسیاری معتقدند که جهانی شدن یک فرصت استثنایی است، لذا شرط توفیق، ایجاب می کند که ابعاد این پدیده بخوبی شناخته شود تا انتخاب راهبردهای بهینه میسر گردد. زیرا هرگونه بی اعتنایی به آن، این فرصت را به یک تهدید تبدیل می سازد. جهانی شدن عبارت است از فرایند فشردگی زمان و فضا که به واسطه آن، مردم دنیا کم و بیش و به صورتی نسبتاً آگاهانه در جامعه جهانی واحد، ادغام می شوند. از آنجاییکه جهانی شدن کم و بیش بر تمامی شئون زندگی تاثیرگذار و از آن ها تاثیرپذیر است، گردشگری نیز استثنا نبوده و از اثرات جهانی شدن مصون نمانده است. در این میان فرآیند جهانی شدن با فروپاشی مرزها به برداشتن موانع برای سفر کمک کرده و از دیگر سوی، گردشگری نیز بخصوص در بعد بین المللی آن روند جهانی شدن را تقویت می کند. دو محرک کلیدی جهانی شدن در بخش گردشگری عبارتست از: تکنولوژی حمل و نقل: کاهش هزینه ها (مالی و زمانی)- شکست محدودیت ها و مرزهای جغرافیایی و تکنولوژی ارتباطات: ظهور کامپیوتر، ماهواره ها و رسانه های دیجیتال. دانستن اینکه آیا جهانی شدن با گردشگری ایران رابطه دارد و یا خیر و در صورت وجود رابطه، تعیین نمودن جهت و شدت این رابطه، هدف اصلی این پژوهش است. جهانی شدن عمدتا در چهار کلان حوزه ی اقتصاد، سیاست، فرهنگ- اجتماع و محیط زیست بررسی می شود. در این تحقیق ضمن تعیین شاخص های جهانی شدن در هر یک از این حوزه ها، رابطه هریک از شاخص ها با توسعه گردشگری ایران از دیدگاه مدیران و کارشناسان بخش های مختلف صنعت گردشگری ایران مورد بررسی قرار گرفته و سپس با استفاده از آزمون های آماری (ویلکاکسون، فریدمن و کروسکال- والیس)، نتایج بدست آمده تحلیل شده اند. در پایان نیز این نتیجه بدست آمد که جهانی شدن در حوزه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی- اجتماعی رابطه ای مثبت و در حوزه محیط زیست رابطه ای منفی با توسعه گردشگری ایران دارد. همچنین از بین ابعاد جهانی شدن، جهانی شدن سیاسی، رابطه ی قوی تری با توسعه گردشگری ایران داراست. کلمات کلیدی: گردشگری، جهانی شدن، ایران، توسعه